10 najlepszych ciekawostek me­dycz­nych

Jest niezbędny organizmowi. Kwas nikotynowy, znany lepiej jako witamina PP lub niacyna, jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Występuje on powszechnie w produktach roślinnych i zwierzęcych i nie ma nic wspólnego z paleniem tytoniu.

Długowieczności i odporności na raka. Golce piaskowe potrafią dożyć do ok. 30 lat, podczas gdy pozostałe gryzonie rzadko przeżywają więcej, niż kilka. Do niedawna wierzono, że są całkowicie odporne na raka, jednak w roku 2016 stwierdzono nowotwór u dwóch osobników. Badania wykazały, że posiadają dodatkowy mechanizm wykrywania komórek nowotworowych przez układ odpornościowy, niewystępujący u innych zwierząt.

Kiłę. Kiła była obecna w Amerykach przed przybyciem Europejczyków. Najprawdopodobniej została przywieziona do Europy już przez powracających członków załogi Krzysztofa Kolumba. Pierwszy wybuch epidemii kiły nastąpił w Neapolu w roku 1494 podczas inwazji wojsk francuskich.

Kapsaicyna, znana z papryki. Substancją czynną gazu pieprzowego jest kapsaicyna alalidowa. Osoby poszkodowane powinny - podobnie jak w przypadku zjedzenia zbyt ostrej papryki - przemywać skórę tłuszczem lub wodą z mydłem; unikać samej wody.

Botulina (Jad Kiełbasiany). Dawka LD50 to ilość trucizny, która w przeliczeniu na kilogram masy ciała w ciągu 30 dni zabija połowę osobników które ją przyjęły. Dla botuliny, czyli produkowanej przez bakterie Clostridium Botulinum toksyny, znanej również jako botoks, wynosi ona dożylnie 1.3 - 2.1 nanogramów, dla Polonu-210 ok. 10 ng, Sarinu 550 000 ng, dla Rycyny 22 000 ng. Na czele listy najsilniejszych trucizn, tuż za botuliną, znajdują sie toksyny wytwarzane przez bakterie tężca oraz dyzenterii.

Aksolotl meksykański żyje głównie pod wodą i pozostaje na stałe w stadium larwalnym. Nie przystępuje do metamorfozy, rozmnaża się także w postaci larwy. Występuje w przyrodzie całkowicie naturalnie tylko w Meksyku. Gatunek ten jest często spotykany w laboratoriach do badań z zakresu transplantacji, badania wad serca, a także na potrzeby endokrynologii i genetyki.

Żywili się tylko białym ryżem. Beri-beri to skrajny niedobór witaminy B1, której nie posiada biały ryż (w ogóle ubogi w witaminy). Badając tę chorobę, polski biochemik Kazimierz Funk odkrył pierwszą odkrytą witaminę, właśnie B1.

Priony. Wszystkie znane choroby prionowe (np. choroba Creutzfeldta-Jakoba) są śmiertelne, doprowadzają do nieodwracalnych zmian struktury mózgu lub innych tkanek nerwowych. Nauka nie zna obecnie żadnych skutecznych środków mogących je uleczyć.

Priony. Prion to jedynie pojedyńcza cząsteczka nieprawidłowo zwiniętego białka. Do odkrycia prionów doszło, gdy eksperymenty wykazały, iż jakiś czynnik zakaźny, wywołujący chorobę Creutzfeldta-Jakoba, jest w stanie przetrwać ekspozycję na promieniowanie jonizujące. Oznaczało to, że musi być to coś nieożywionego i dużo prostszego od wirusów.

Owce. Choroba kłusowa (skrapie, trzęsawka, kołowacizna) jest zakaźna i kompletnie nieuleczalna. Ostatnie badania wskazują, że priony ją wywołujące mogą rozprzestrzeniać się z moczem i istnieć w środowisku (np. na łące) przez dekady, zarażając kolejne stada. Choroba kłusowa występuje w Europie i Ameryce Północnej. Jak do tej pory, Australia i Nowa Zelandia są od niej wolne. Między innymi z tego właśnie powodu kraje te przodują w hodowli owiec.