The Roman basilica was a large public building where business or legal matters could be transacted. The first basilicas had no religious function at all. As early as the time of Augustus, a public basilica for transacting business had been part of any settlement that considered itself a city, used in the same way as the covered market houses of late medieval northern Europe.

W starożytnym Rzymie bazylika stała przy forum i odgrywała rolę hali targowo-sądowej. Starożytne świeckie bazyliki budowano jako budynki jedno- lub wielonawowe na planie prostokąta. Współcześnie tym terminem określa się chrześcijańską świątynię wielonawową z nawą główną wyższą od naw bocznych, posiadającą okna ponad dachami naw bocznych.