Po­wsta­nia - najlepsze ciekawostki

Bitwa o Olszynkę Grochowską to najbardziej krwawa bitwa powstania listopadowego. Miała miejsce 25 lutego 1831 r. Decydujące o losach bitwy było użycie „rac kongrewskich” - wczesnej formy broni rakietowej spopularyzowanej przez Williama Congreve. Zaskoczona formacja rosyjskiej kawalerii została rozbita i 60 tys. armia feldmarszałka Iwana Dybicza w popłochu wycofała się spod Warszawy.

W XX wieku. Powstanie leskie zainicjowali bieszczadzcy chłopi 21 czerwca 1932 roku w wyniku pomysłu hr. Jana Nepomucena Potockiego z Rymanowa, który który wymyślił ideę "świąt pracy". Powstanie rozpoczęło się w wyniku aresztowania 39 chłopów (w tym 4 kobiet) z Brzegów Dolnych podczas zebrania w dniu 21 czerwca, którzy protestowali przeciw nakazowi pracy bez wynagrodzenia przy budowie dróg w tej wsi. W jego wyniku zabitych zostało kilkunastu chłopów, a kilkuset zostało rannych. Aresztowano od 260 do 800 osób z prawie wszystkich wsi powiatu leskiego. Powstanie objęło ok. 5 tys. osób z 19 wsi.

1919, 1920, 1921. I powstanie śląskie – od 16 sierpnia do 24 sierpnia 1919 r. II powstanie śląskie – od 19/20 sierpnia do 25 sierpnia 1920 r. III powstanie śląskie – od 2/3 maja (już po plebiscycie) do 5 lipca 1921 r. Powstania zakończyły się zwycięstwem, część Śląska przyłączono do Polski.

Powstanie Wielkopolskie. Wybuch Powstania Wielkopolskiego, w dziejach narodu polskiego był wydarzeniem szczególnym. Był to jedyny zryw niepodległościowy na terenie zaborów, który zakończył się zwycięstwem. Dzięki niemu Wielkopolanie zyskali wolność, a ziemie stanowiące kolebkę państwowości polskiej wróciły w 1918 roku do Macierzy.

Powstanie styczniowe. Sztyletnicy to nazwa zbrojnej i dywersyjnej organizacji utworzonej przez polskie państwo podziemne w okresie powstania styczniowego. Sztyletnicy mieli za zadanie wykonywać wyroki śmierci na szpiegach, zdrajcach powstania oraz egzekwować wyroki orzeczone przez powstańcze sądy narodowe. Na czele organizacji stanął Ignacy Chmieleński.

Pod Batohem. Rzeź polskich jeńców pod Batohem, nazywana „sarmackim Katyniem” to masowa zbrodnia dokonana z rozkazu Bohdana Chmielnickiego przez Kozaków i Tatarów na polskich jeńcach wojennych, stanowiących w większości elitę żołnierską I Rzeczypospolitej. Rzezi dokonano w dniach 3–4 czerwca 1652 po klęsce wojsk polskich w bitwie pod Batohem podczas powstania Chmielnickiego.

Węgry. Kurucowie, kurucy (węg. kurucok) – zbrojni powstańcy występujący na Węgrzech przeciw panowaniu Habsburgów. Główne wystąpienia kuruców to powstanie Thökölyego (1672) i Rakoczego (1703–1711). Według uczonego węgierskiego Mátyása Béla, określenia kuruc użyto po raz pierwszy w 1514, a słowo pochodzi od łacińskiego cruciatus, czyli krzyżowiec.

Anarchistów. Od lat 30. XIX wieku dwa kolory – czarny i czerwony pojawiają się regularnie na sztandarach powstań i rewolucji robotniczych.

Jakub Szela (na ilustracji) - najbardziej znany przywódca antyszlacheckiego wystąpienia chłopskiego w Galicji, tzw. rabacji galicyjskiej, który stał się na dziesięciolecia postrachem szlachty polskiej.

W Szkocji. Powstanie jakobickie 1745 roku zostało zorganizowane przez „Młodego Pretendenta”, księcia Karola Edwarda Stuarta, syna Jakuba III. Jako jedyne z powstań szkockich miało pełne szanse na powodzenie. Na kanwie tych wydarzeń powstała powieść Waltera Scotta „Waverley”, a także Roberta Louisa Stevensona „Porwany za młodu”.