Skąd się wzięły dołki pokutne na ścianach wielu kościołów w Europie?

wyżłobione zostały przez grzeszników w celu zadośćuczynienia za grzechy

to ślady po kulach armatnich

proch z cegły kościoła używany był do odczyniania uroków

dołki powstały w wyniku rytualnego krzesania ognia

Zwyczaj rytualnego krzesania ognia występował wśród wielu kultur, również wśród Słowian. Pierwotnym sposobem było rozniecenie ognia za pomocą świdra opartego o ścianę, wierzono, że taki ogień jest święty. Po wprowadzeniu chrześcijaństwa zwyczaj ten przeniósł się na rozpalanie świdrem ognia wielkanocnego. Na ścianach katedry św. Mikołaja w Elblągu, znajduje się ich aż 1054 .