Túpac Amaru was the last indigenous monarch of the Neo-Inca State, remnants of the Inca Empire in Vilcabamba, Peru. He led the last brief rebellion against the Spanish, which resulted with his capture and execution in 1572. His last words were: "Pacha Kamaq (Quechua, Creator of the World), witness how my enemies shed my blood."

Tupac Amaru był ostatnim dziewiętnastym królem Inków, który prowadził partyzancką walkę z Hiszpanami. Jego imię dwieście lat później przyjął uważany za jego potomka José Gabriel Condorcanqui, który jako Tupac Amaru II, stanął na czele indiańskiego powstania przeciw Hiszpanom w 1780 r. W XX w. nazwano tak peruwiański ruch rewolucyjny walczący z siłami rządowymi.

Túpac Amaru, der letzte Inka-Herrscher, wurde am 24. September 1572 auf der Plaza de Armas in Cusco, wo sich mehrere tausend Inka versammelt hatten, enthauptet. Seine letzten Worte waren :„Mutter Erde bezeuge, wie meine Feinde mein Blut vergießen.“