Procesy geo­lo­gicz­ne najtrudniejsze zagadki

Bomba wulkaniczna – rodzaj materiału piroklastycznego, który jest wyrzucany w powietrze w czasie wybuchu wulkanu. Umowna wielkość minimalna wynosi 64 mm, ale bomby te mogą dochodzić do kilku metrów długości i mieć masę 200 ton.

Aa (lawa) jeden z głównych typów spływającej lawy. Aa jest lawą bazaltową charakteryzującą się chropowatą, poszarpaną powierzchnią. Charakter powierzchni wynika z tworzenia się w lawie rzadkich, ale dużych pęcherzy gazu, które oprócz tego w trakcie krzepnięcia lawy, przy jednoczesnym ruchu potoku lawowego.

Fumarola – rodzaj ekshalacji wulkanicznych, towarzyszących czynnym wulkanom. Przez fumarole wydostają się gazy, spośród których najważniejsze to chlorowodór, dwutlenek siarki i para wodna pochodzenia wulkanicznego o temperaturze od 300 do 1000 °C, bogate w różne składniki chemiczne. Występuje najbliżej erupcji.

Fosylizacja – naturalny proces, podczas którego martwe organizmy albo ślady ich działania przeszły w stan skamieniały. Z reguły skamienieniu ulegają wyłącznie twarde części ciała, jak zęby, kości, skorupy, muszle. W wyjątkowo korzystnych warunkach mogą ulec fosylizacji także tkanki miękkie.

Sedymentacja w geologii sedymentacja to gromadzenie osadów w wyniku deponowania materiału okruchowego, działalności organizmów, wytrącania z roztworu wodnego. Ponowne uruchomienie materiału osadowego nosi nazwę resedymentacja.

Chybotek – blok skalny, którego powierzchnia styku z podłożem jest o wiele mniejsza niż ta w najszerszym miejscu, tak zrównoważony, że możliwe jest wprawienie go w ruch wahadłowy w niewielkim zakresie np. przy użyciu siły ludzkiej. Powstaje w wyniku nierównomiernego wietrzenia, charakterystyczny dla skał granitowych – w Polsce występuje m.in. w Karkonoszach i Górach Izerskich.

Abrazja – jeden z procesów erozyjnych. Polega na ścieraniu podłoża skalnego przez luźny materiał skalny przemieszczany przez prądy rzeczne i morskie, falowanie wód, przypływy i odpływy morskie. Wybrzeże Słowińskie nad Bałtykiem. Widowiskowym przykładem działania abrazji jest klif przy ruinach kościoła w Trzęsaczu na brzegu Morza Bałtyckiego.