Utwory li­te­rac­kie z 1901 najtrudniejsze zagadki

Stańczyk – symbol mądrej, niepozbawionej dystansu do bieżącej polityki troski o dobro państwa, odzwierciedla wyrzuty sumienia Dziennikarza. Stańczyk demaskuje słabość Dziennikarza, który kształtuje opinię publiczną, a jednocześnie ma problemy z własną tożsamością. Nie widzi perspektyw, stracił wiarę w cokolwiek, nawet w Boga i swoje siły.

Końcowa scena „Wesela”, czyli tak zwany chocholi taniec jest najbardziej wymowną puentą utworu, na jaką Wyspiański mógł się zdecydować. Chocholi taniec symbolizuje marazm, pospolitość i bezradność, w jaką popadło polskie społeczeństwo, głównie inteligencja, po kilku nieudanych zrywach niepodległościowych.

Lucjan Rydel kojarzony jest przede wszystkim jako pierwowzór pana młodego z "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego. Ale był też poetą, dramaturgiem, reżyserem teatralnym i działaczem społecznym. Jego satyryczny wizerunek utrwaliła "Plotka o weselu" Boya-Żeleńskiego. Wesele – dramat autorstwa Stanisława Wyspiańskiego[1], wystawiony po raz pierwszy w Teatrze Miejskim w Krakowie 16 marca 1901 roku w reżyserii Adolfa Walewskieg.

Utwór nawiązuje do autentycznego wydarzenia jakim było wesele poety Lucjana Rydla i chłopki Jadwigi Mikołajczykówny. Ślub miał miejsce 20 listopada 1900 roku w Bazylice Najświętszej Maryi Panny w Krakowie, wesele zaś w podkrakowskiej wsi Bronowice[2], w dworku Włodzimierza Tetmajera nazwanym później Rydlówką.