Układ okresowy - pytania

Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej (IUPAC) oficjalnie rekomendowała drugą z tych wersji. Na początku 2019 roku w Tablicy Mendelejewa jest 118 pierwiastków chemicznych. Ostatnie trzy zostały dodane w 2016 roku.

Oganeson (Og) – niewystępujący naturalnie na Ziemi pierwiastek chemiczny z grupy transaktynowców o liczbie atomowej 118. Został otrzymany po raz pierwszy w 2002 w Zjednoczonym Instytucie Badań Jądrowych (JINR) w Dubnej przez zespół rosyjskich i amerykańskich naukowców. Jest ostatnim na tablicy Mendelejewa.

Wodór jest najprostszym i najlżejszym pierwiastkiem chemicznym rozpoczynającym układ okresowy. Jest bezbarwnym gazem, bez smaku i zapachu, znacznie lżejszym od powietrza. Wodór tworzy cząsteczki dwuatomowe H2. Dzięki małym rozmiarom atomów gaz ten łatwo dyfunduje przez niektóre metale np. przez pallad. Stabilne są trzy izotopy wodoru - prot (1H), deuter (2H) i tryt (3H). Wodór wykazuje właściwości diamagnetyczne - jest izolatorem.

Darmsztadt (liczba atom. 110) to radioaktywny pierwiastek chemiczny, przypuszczalnie z grupy metali przejściowych w układzie okresowym. Po raz pierwszy darmsztadt uzyskano w Instytucie Badań Ciężkich Jonów w Darmstadt 9 listopada 1994 roku w ilości zaledwie kilku atomów w wyniku fuzji izotopów ołowiu i niklu w akceleratorze ciężkich jonów. Należy do grupy transuranowców.

Pallad (liczba atom. 46) należy do grupy niklowców w układzie okresowym (tzw. triady platynowców lekkich. Występuje jako zanieczyszczenie rud cynku i miedzi. Został odkryty w roku 1803 roku przez Williama Hyde Wollastona w Londynie. Nazwa pochodzi od greckiej bogini Pallas, czyli Ateny, i została nadana w związku z niedawnym (1802) odkryciem planetoidy Pallas. Jako pierwszy polską nazwę pallad zaproponował Filip Walter.

Antymon (liczba at. 51) jest pierwiastkiem chemicznym z grupy metaloidów (półmetalem) o bladoniebieskim połysku. Był on znany już od czasów starożytnych. Dawniej używano go do wywoływania biegunki jako tzw. pigułkę wieczystą. Była to mała kuleczka odlana z antymonu, która po połknięciu powodowała „gwałtowne przeczyszczenie wnętrzności”, po czym mogła być użyta ponownie. Oprócz tego jest on używany do produkcji zapałek i np. jako utwardzacz do stopów ołowiu i cyny. Występuje w 4 odmianach alotropowych.

Tellur jest srebrzystobiałym półmetalem o liczbie atomowej 52 należącym do grupy tlenowców. Jego łacińska nazwa pochodzi od łacińskiego tellus - czyli Ziemia. Jest używany do produkcji półprzewodników. Stosuje się go w bardzo niewielkich ilościach jako dodatek do stopów ołowiu (zwiększa ich odporność na korozję), aluminium, miedzi, jako dodatek do gumy polepszający jej właściwości mechaniczne, jako katalizator i konserwator drewna oraz (także w postaci związków) do barwienia szkła i porcelany.

Jod jest pierwiastkiem chemicznym (niemetalem) z grupy fluorowców o liczbie atomowej równej 53. Ma tylko jeden trwały izotop. Ciało zdrowego człowieka zawiera ok. 30 - 50 mg jodu, z czego najwięcej znajduje się w tarczycy. Jest niezbędny do produkcji tyroksyny i trójjodotryoniny, będących hormonami tarczycy. Jod jest potrzebny do prawidłowej pracy nadnerczy, przysadki mózgowej, gruczołów płciowych a także trzustki, szyszynki i grasicy. Zwiększa produkcję estrogenu w jajnikach i pomaga zachować równowagę jego trzech głównych typów - estronu (E1), estradiolu (E2) i estriolu (E3).

Rubid jest metalem alkalicznym w układnie okresowym pierwiastków (liczba atomowa 37). Ma tylko 1 trwały izotop - 85Rb. Jego właściwości chemiczne są zbliżone do potasu (jest bardziej reaktywny od niego). To bardzo miękki, ciągliwy metal o srebrzystoszarym połysku. Sole rubidu mają zdolność pobudzania OUN (ośrodkowego układu nerwowego). Niegdyś próbowano go stosować w leczeniu choroby afektywnej. Jest stosowany jako domieszka do półprzewodników stosowanych w fotokomórkach (urządzeń służących do pomiaru światła).

Współczesny wygląd układu okresowego zawdzięczamy Nielsowi Bohrowi, który podzielił go na grupy i okresy. Grupy zazwyczaj wypisuje się w kolumnach, a okresy w rzędach. Grupy dzieli się na grupy główne i grupy poboczne. W grupach głównych okresy występują co osiem kolejnych atomów, co wynika z faktu, że na powłokach mieści się dokładnie 8 elektronów