Nędznicy jest pięcioczęściową powieścią Victora Hugo opublikowaną w 1862 roku. Akcja powieści rozpoczyna się w 1815 w prowansalskim miasteczku Digne opisem życia prowadzonego przez biskupa Myriel, zwanego przez mieszkańców diecezji ''Mile Widzianym''. Głównym bohaterem jest tu wypuszczony z więzienia galernik Jean Valjean. Utwór w planach Wiktora Hugo miał być panoramicznym obrazem całego społeczeństwa francuskiego XIX wieku oraz wykładnią poglądów autora na kwestie sprawiedliwego porządku społecznego, walki z nędzą i wykluczeniem.