Pożegnanie jesieni to powieść napisana przez Stanisława Ignacego Witkiewicza w 1925 roku. Powieść opowiada o dojrzewaniu i upadku młodego dekadenta Atanazego Bazakbala. Jego działania i wszelkie eksperymenty (narkotyczne, erotyczne, psychiczne) doprowadzają do samobójstwa jego żonę Zosię Osłabędzką, zaś on sam popada w całkowitą zależność od Heli Bertz; pierwowzorem tej postaci była żydowska piękność, pisarka Izabela Hertz (Izabela Stachowicz). Powieść kończy się rozstrzelaniem głównego bohatera po jego pojmaniu przez straż graniczną.