Katarakty, progi rzeczne, są tworzone zazwyczaj ze skał krystalicznych w obrębie zwartych koryt rzecznych (np. na Nilu, Huang He). Najbardziej znane są katarakty Nilu, które już w czasach starożytnego Egiptu stanowiły wyraźne punkty wyznaczające granice władzy faraonów. Numerowane kolejno od północy na południe od I do VI, katarakty wyznaczały zasięg potęgi państwa egipskiego. Obecnie w granicach Egiptu znajduje się tylko pierwsza katarakta. Pozostałe pięć katarakt znajduje się obecnie na terytorium Sudanu.