Testudo (łac. żółw) to szyk obronny legionów rzymskich stosowany w celu obrony przed ostrzałem łuczników. Polegał na utworzeniu zwartej prostokątnej kolumny, w której legioniści tworzyli z tarcz osłonę całego szyku przed strzałami przeciwnika. Poruszający się w takiej kolumnie legioniści przypominali osłoniętego skorupą żółwia – stąd nazwa.