Teofano lub Teophano (956 - 991) była księżniczką bizantyńską, żoną cesarza Ottona II. Otton i Teofano mieli razem syna i cztery córki; w tym Matyldę, matkę królowej Polski Rychezy. Teofano była krytykowna za dekadencję; codzienne kąpiele i wprowadzenie w Niemczech zwyczaju noszenia luksusowych szat i biżuterii. Przypisuje jej się wprowadzenie w Europie Zachodniej zwyczaju używania widelca. Kronikarze opisują poruszenie jakie wywołała, gdy zaczęła używać złotego podwójnego szpikulca aby podawać jedzenie do ust, zamiast jeść przy użyciu rąk, jak to było w zwyczaju.