Irena, Irene Sarantapechaina, Irena z Aten, – cesarzowa bizantyńska (797–802), żona Leona IV. Od 780 Irena była regentką przy małoletnim synu Konstantynie VI. W 787, podczas II soboru nicejskiego, przywróciła kult obrazów. Gdy pełnoletni syn objął tron, doszło do trwałego konfliktu o władzę między synem i matką. Ostatecznie cesarzowa doprowadziła do oślepienia go i osadzenia w więzieniu, gdzie zmarł. Ze względu na rolę w walce z ikonoklazmem bywa czczona jako święta na Wschodzie i Zachodzie chrześcijaństwa, choć nie doszło nigdy do jej oficjalnej kanonizacji.