Stanisław ze Szczepanowa ur. ok. 1030 w Szczepanowie, zm. 11 kwietnia 1079 w Krakowie) – polski duchowny, prezbiter, biskup krakowski, męczennik, święty Kościoła katolickiego oraz jeden z głównych patronów Polski. W wyniku konfliktu z Bolesławem Szczodrym biskup - według Galla Anonima - został skazany na obcięcie członków za zdradę.