Johann Baptista van Helmont (1579 lub 1580 - 1644) – flamandzki lekarz, fizjolog, alchemik, który wykazał istnienie różnych substancji gazowych, m.in. dwutlenku węgla. Jest twórcą terminu „gaz”, wzorem gr. χάος ‘cháos’. Jego teoria „fermentów” jako czynników wywołujących procesy fizjologiczne była zapowiedzią odkrycia substancji nazywanych dziś enzymami. Uważa się, że Helmont rozpoczął przekształcanie alchemii w chemię. Nie odrzucał jednak mistycyzmu i wierzył w istnienie kamienia filozoficznego.