Skąd się wzięły dołki pokutne na ścianach wielu kościołów w Europie?
wyżłobione zostały przez grzeszników w celu zadośćuczynienia za grzechy
to ślady po kulach armatnich
proch z cegły kościoła używany był do odczyniania uroków
dołki powstały w wyniku rytualnego krzesania ognia
Zwyczaj rytualnego krzesania ognia występował wśród wielu kultur, również wśród Słowian. Pierwotnym sposobem było rozniecenie ognia za pomocą świdra opartego o ścianę, wierzono, że taki ogień jest święty. Po wprowadzeniu chrześcijaństwa zwyczaj ten przeniósł się na rozpalanie świdrem ognia wielkanocnego. Na ścianach katedry św. Mikołaja w Elblągu, znajduje się ich aż 1054 .