Pomnik osiołka nawiązuje do stosowanych w dawnym Toruniu kar za drobne i cięższe przewinienia. Od XV do XIX wieku w miejscu obecnego pomnika Kopernika znajdował się tradycyjny pręgierz, w formie słupa, przy którym wykonywano kary hańbiące. W XVII-XVIII wieku przed budynkiem odwachu, od strony ulicy Żeglarskiej, umieszczono drewnianego osła z wyostrzonym grzbietem pokrytym blachą. Sadzano na nim krnąbrnych żołnierzy straży, którym dodatkowo przywiązywano do nóg ciężarki, zwiększające dolegliwość kary.