Nie są znane dokładne początki igrzysk olimpijskich. Data pierwszych igrzysk w Olimpii przyjmowana jest na rok 776 p.n.e. A zwycięzcą w nich był Koroibos z Elidy. Według mitów ich inicjatorem był Herakles Idajski, jeden z braci Kuretów, którzy opiekowali się Zeusem. To właśnie Herakles wezwał pozostałych braci do rywalizacji w biegach, a zwycięzcę udekorował gałązką oliwną. Igrzyska organizowano zawsze w czasie drugiej pełni księżyca po przesileniu letnim, czyli na przełomie lipca i sierpnia. Miesiąc przed oraz podczas igrzysk olimpijskich w Grecji obowiązywał święty pokój .