Stalin najtrudniejsze zagadki

„Kasztanowa mowa” to potoczna nazwa przemówienia Józefa Stalina, zapowiadającego zbliżenie niemiecko-sowieckie przed podpisaniem paktu Ribbentrop–Mołotow. Ku zdumieniu zebranych przedstawił III Rzeszę w bardziej korzystnym świetle od państw demokracji zachodnich. Przemowa Stalina spotkała się z entuzjastyczną reakcją Berlina i była punktem zwrotnym w poprawie stosunków Niemiec z ZSRR bezpośrednio przed wybuchem II wojny światowej.

Nikołaj Iwanowicz Jeżow – szef NKWD w latach 1936–1938. Jego nazwisko stało się synonimem stalinowskiego terroru („jeżowszczyzna”). Ze względu na okrucieństwo i niski wzrost (153 cm) otrzymał przydomek „krwawy karzeł”. Kiedy Stalin uznał, że należy ograniczyć terror, Jeżow zaczął z wolna tracić wpływy. 8 grudnia 1938 r. na stanowisku szefa NKWD zastąpił go Ławrientij Beria. W tajnym procesie skazano go na śmierć przez rozstrzelanie za do rzekomy udział w spisku mającym na celu zabicie Stalina i całego bolszewickiego przywództwa.

W czasach przed rewolucją rosyjscy komuniści często zdobywali środki pieniężne poprzez napady i porwania dla okupu. Szczególnie owocny okazał się dla nich napad na bank w Tiflisie, w którym brał udział Stalin (nie odgrywając znaczącej roli). W trakcie napadu zginęło 40 osób, a zrabowano 341,000 rubli (o wartości mniej więcej 3,5 miliona dzisiejszych dolarów USA).

Wasilij był oficerem sił powietrznych w czasie II wojny światowej. 5 marca 1942 zestrzelił niemieckiego FW-190. Szybko dostawał awanse i juz w 1948 został głównodowodzącym sił powietrznych rejonu Moskwy. Jednak po śmierci ojca karta się odwróciła. Został uznany osobą niebezpieczną i stanął przed sądem za zamkniętymi drzwiami. Spędził osiem lat w więzieniu. Zmarł niedługo po wypuszczeniu, na chroniczny alkoholizm.

Rozkaz nr 227 z 28 lipca 1942 został wydany jako następstwo klęsk i dezercji z Armii Czerwonej w początkowym okresie wojny ojczyźnianej oraz w obliczu sukcesów niemieckiej operacji Fall Blau i zbliżania się wojsk hitlerowskich do Stalingradu. W Armii Czerwonej działały oddziały zaporowe, które strzelały w plecy cofającym się żołnierzom. Oddziały zabiły ok. milion własnych rodaków. Karę śmierci można było otrzymać nawet za narzekanie na wojskowe jedzenie.

Stalin nazywał się naprawdę Ioseb Besarionis Dze Dżughaszwili. Nazwisko oznacza dosłownie "syn Jugi", zaś Juga to gruzińskie imię pochodzące od stali. Stanowiło to źródło pseudonimu "Stalin", którego używał wśród komunistów.