HAL 9000 – fikcyjny komputer przedstawiony w książce 2001: Odyseja kosmiczna Arthura C. Clarke'a i w filmie o tym samym tytule. Jako największe osiągnięcie przemysłu informatycznego, został zainstalowany na statku Discovery One jako kontroler misji. Zarządza wszystkimi aspektami technicznymi misji i kontroluje jej przebieg, a także jako jedyny zna prawdziwy cel wyprawy. Jego interfejs został zoptymalizowany pod kątem komunikacji z człowiekiem – komunikacja głosowa i bardzo rozwinięty podsystem emocjonalny czynią go rozmówcą o intelekcie człowieka.