10 najtrudniejszych zagadek przy­rod­ni­czych

Bocian gniazduje na znacznym obszarze Europy, od Hiszpanii do Łotwy. Do niedawna najliczniejsza populacja tego ptaka przystępowała do lęgów w Polsce jednak ok kilku lat bocian zaczyna znikać szczególnie z zachodniej i południowej Polski ze względu na intensyfikację rolnictwa i brak pokarmu.

Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy to obiekt przyrodniczy z listy światowego dziedzictwa UNESCO, obejmujący zespół względnie nienaruszonych europejskich lasów bukowych strefy umiarkowanej. Ten seryjny ponadnarodowy obiekt obecnie położony jest na terenie 18 państw: Albanii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Francji, Hiszpanii, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Ukrainy i Włoch.

Na zdjęciu widnieje samiec muchołówki małej (Ficedula parva). Występuje głównie we wschodniej Europie, w Polsce bardzo nieliczny. Często mylona jest z rudzikiem, od którego różni się tym, że czerwień piersi nie sięga oka i jest na niej rozmyta, a brzegi ogona są białe. To ptak typowo dzienny, ciężko go zauważyć, gdyż prowadzi skryty tryb życia, najczęściej w koronach drzew, żywy się owadami, niekiedy roślinami, np. owocami czarnego bzu.

Szarotka alpejska występuje w Alpach, Apeninach, Karpatach i w górach Półwyspu Bałkańskiego. Jedyne naturalne stanowiska w Polsce znajdują się w Tatrach. Występuje najczęściej w piętrze alpejskim, rzadziej subalpejskim, na nasłonecznionych górskich murawach, półkach skalnych, często w miejscach trudno dostępnych. Roślina światłolubna i wapieniolubna, występująca wyłącznie na glebach zasadowych (na wapieniu).

Wbrew powszechnym wyobrażeniom rozpowszechnionym przez Hollywood, kratery wulkanów są zazwyczaj "suche", a jeziora lawowe występują tylko w kilku wulkanach. Są to: Ambrym, Erebus, Erta Ale, Kīlauea, Masaya, Mount Michael, Nyiragongo i Yasur. Jeziora lawowe są stosunkowo nietrwałe i rzadko utrzymują się więcej niż kilkadziesiąt lat, jednak mimo przerw w ośmiu wulkanach występują one dość regularnie.

Pustynie stanowią ponad 40% powierzchni kontynentu, jednak wszystkie znajdują się w głębi lądu. Wyjątkiem jest Wielka Pustynia Piaszczysta, która sięga wybrzeża Oceanu Indyjskiego w miejscu znanym jako Osiemdziesięciomilowa Plaża (ma ona obecnie ok. 140 mil długości).

Mają szczególną zdolność zmiany barwy; jednak wbrew popularnym opiniom kameleonowate nie dostosowują swojej barwy do barwy otoczenia (jest to popularny faktoid) – ich barwa zmienia się wraz ze zmianą stanu fizycznego i emocjonalnego, a także jest formą komunikacji z innymi osobnikami, choć ich naturalny kolor często odpowiada danemu typowi otoczenia, w którym przebywają. Na kolor również wpływa natężenie światła oraz temperatura – zazwyczaj w temperaturze ok. 25 °C odcień jest bardziej zielony, podczas gdy w temperaturze ok. 10 °C odcień skóry szarzeje.

Ekologia jest nauką o strukturze i funkcjonowaniu przyrody. Skupia się na badaniu życia organizmów w ich środowisku. Sozologia natomiast zajmuje się ochroną środowiska.

Wśród krajów rozwiniętych Japonia ma jeden z najwyższych poziomów zalesienia, przeszło 68% powierzchni. W tym gronie przewyższają ją jedynie Szwecja i Finlandia. Wynika to zarówno z górzystych terenów, jak i wprowadzonej jeszcze przez szogunów Tokugawa świadomej ochrony i gospodarki leśnej. Najbardziej zalesionym państwem jest Surinam (ok. 90%).

Bolita południowa gatunek ssaka z rodziny Chlamyphoridae. Występowanie: Od wschodniej Boliwii i południowo-zachodniej Brazylii po Gran Chaco i Argentynę. Zagrożona bolita zwija się w kulę chroniąc się pod pancerzem. Pozostawioną w pancerzu szczeliną potrafi przyciąć łapę atakującego drapieżnika. Przez ludzi jest poławiana dla mięsa.