10 najtrudniejszych zagadek o zbożach

Z miłki wyrabia się mąkę, a także używa się jej do przyrządzania wyrobów alkoholowych (np. etiopskiego piwa zwanego tella). Wyrabia się z niej także tradycyjną etiopską potrawę o nazwie injera. Miłka abisyńska używana jest podobnie do prosa czy quinoa, jednakże jej nasiona są dużo mniejsze, co istotnie obniża zużycie energii podczas ich obróbki.

Ryż dziki to zwyczajowa nazwa ostrudy wodnej. Wytwarza ona nasiona o ciemnobrązowej barwie i wyraźnym smaku. Od starożytności stosowana jest jako bogaty w witaminy dodatek do powszechnie uprawianego ryżu siewnego.

W roku 2007 na świecie zebrano 792 mln ton kukurydzy, 659 mln ton ryżu i 606 mln ton pszenicy. Reszta zbóż ma zdecydowanie mniejszy udział w globalnej produkcji.

Wielka trójka zbóż to kukurydza, ryż i pszenica. Z pozostałych, mających dużo mniejszy udział w światowej produkcji, najpopularniejszy jest jęczmień (ponad 130 mln ton rocznie), potem proso (35), owies (25) i żyto (15).

Pszenica orkisz, zwyczajowo nazywana szpelcem lub orkiszem, to stara odmiana pszenicy, popularna w starożytności i średniowieczu, obecnie rzadko uprawiana. W czasach Cesarstwa Rzymskiego orkisz stanowił podstawowe zboże chlebowe. Zawartość glutenu w orkiszu jest podobna lub nawet wyższa niż w pszenicy zwyczajnej. Proso, sorgo i quinoa są naturalnie bezglutenowe.

Pochodzi z południowo-zachodniej i środkowej Azji. Wyróżnia się około 20 gatunków pszenicy i około 10 mieszańców międzygatunkowych. Zajmuje trzecie (po kukurydzy i ryżu) miejsce w światowej produkcji zbóż.

Proso zwyczajne, proso właściwe gatunek samopylnej rośliny jednorocznej z rodziny wiechlinowatych. Rośnie dziko w Azji, południowej Afryce, Australii, Meksyku i na Hawajach. Uprawia się ją w wielu krajach świata, głównie w Chinach, Japonii, Bhutanie i RPA. Jest jedną z najdawniej uprawianych roślin.

Jęczmień– rodzaj zbóż z rodziny wiechlinowatych. Obejmuje ok. 40 gatunków traw jednorocznych i trwałych. Pochodzi ze stref umiarkowanych półkuli północnej. Gatunkiem typowym jest Hordeum vulgare. Gromada okrytonasienne.

Wg GUS w 2016 roku powierzchnia upraw wynosiła dla pszenicy 2,4 mln ha, dla jęczmienia 1 mln ha, żyta 0,8 mln, a owsa 0,5 mln. Ponadto w Polsce sieje się dużo pszenżyta, bo aż 1,4 mln ha.

W zależności od gatunku zboża jare powinno siać się wiosną pomiędzy 20 marca a 10 kwietnia. W Polsce warunki klimatyczne są dość mocno zróżnicowane, dlatego trzeba pamiętać, że im bardziej na wschód, tym bardziej termin siewu będzie przesuwał się do pierwszej dekady kwietnia.