Pytania o zbożach

W zależności od gatunku zboża jare powinno siać się wiosną pomiędzy 20 marca a 10 kwietnia. W Polsce warunki klimatyczne są dość mocno zróżnicowane, dlatego trzeba pamiętać, że im bardziej na wschód, tym bardziej termin siewu będzie przesuwał się do pierwszej dekady kwietnia.

Jęczmień– rodzaj zbóż z rodziny wiechlinowatych. Obejmuje ok. 40 gatunków traw jednorocznych i trwałych. Pochodzi ze stref umiarkowanych półkuli północnej. Gatunkiem typowym jest Hordeum vulgare. Gromada okrytonasienne.

Proso zwyczajne, proso właściwe gatunek samopylnej rośliny jednorocznej z rodziny wiechlinowatych. Rośnie dziko w Azji, południowej Afryce, Australii, Meksyku i na Hawajach. Uprawia się ją w wielu krajach świata, głównie w Chinach, Japonii, Bhutanie i RPA. Jest jedną z najdawniej uprawianych roślin.

Pochodzi z południowo-zachodniej i środkowej Azji. Wyróżnia się około 20 gatunków pszenicy i około 10 mieszańców międzygatunkowych. Zajmuje trzecie (po kukurydzy i ryżu) miejsce w światowej produkcji zbóż.

Z miłki wyrabia się mąkę, a także używa się jej do przyrządzania wyrobów alkoholowych (np. etiopskiego piwa zwanego tella). Wyrabia się z niej także tradycyjną etiopską potrawę o nazwie injera. Miłka abisyńska używana jest podobnie do prosa czy quinoa, jednakże jej nasiona są dużo mniejsze, co istotnie obniża zużycie energii podczas ich obróbki.

Wg GUS w 2016 roku powierzchnia upraw wynosiła dla pszenicy 2,4 mln ha, dla jęczmienia 1 mln ha, żyta 0,8 mln, a owsa 0,5 mln. Ponadto w Polsce sieje się dużo pszenżyta, bo aż 1,4 mln ha.

Słód używany do produkcji piwa powstaje w procesie słodowania jęczmienia, rzadziej pszenicy lub żyta, który polega na moczeniu ziarna, kiełkowaniu, a następnie wysuszeniu. Efektem zacierania oraz filtracji słodu jest brzeczka, która wraz z chmielem poddawana jest warzeniu czyli gotowaniu, a następnie fermentacji alkoholowej przy użyciu drożdży piwowarskich.

Pszenica orkisz, zwyczajowo nazywana szpelcem lub orkiszem, to stara odmiana pszenicy, popularna w starożytności i średniowieczu, obecnie rzadko uprawiana. W czasach Cesarstwa Rzymskiego orkisz stanowił podstawowe zboże chlebowe. Zawartość glutenu w orkiszu jest podobna lub nawet wyższa niż w pszenicy zwyczajnej. Proso, sorgo i quinoa są naturalnie bezglutenowe.

Wielka trójka zbóż to kukurydza, ryż i pszenica. Z pozostałych, mających dużo mniejszy udział w światowej produkcji, najpopularniejszy jest jęczmień (ponad 130 mln ton rocznie), potem proso (35), owies (25) i żyto (15).

W roku 2007 na świecie zebrano 792 mln ton kukurydzy, 659 mln ton ryżu i 606 mln ton pszenicy. Reszta zbóż ma zdecydowanie mniejszy udział w globalnej produkcji.